Περιφέρεια Ηπείρου - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ - Region of Epirus

Τις στρατηγικές κατευθύνσεις και τους στόχους του αναπτυξιακού σχεδιασμού έθεσε η Γενική Γραμματέας Περιφέρειας Ηπείρου Δήμητρα Γεωργακοπούλου-Μπάστα στην πρώτη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία της στα Γιάννινα την Πέμπτη (8/4/10) στην κατάμεστη αίθουσα συνεδριάσεων του ξενοδοχείου EPIRUS PALACE.

Η Γενική Γραμματέας στην αρχική της τοποθέτηση αναφέρθηκε στον άμεσο στόχο που είναι η επιτάχυνση του ΕΣΠΑ αλλά και στον κυρίαρχο που όπως τόνισε είναι «να τεθούν οι βάσεις για τη βελτίωση και ενίσχυση του περιφερειακού παραγωγικού μας συστήματος, της ποιότητα ζωής των πολιτών,  της διασφάλισης της κοινωνικής συνοχής με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών».

Στη συνέχεια, αποτύπωσε την κατάσταση την οποία παρέλαβε με συγκεκριμένα στοιχεία και άσκησε κριτική στην πολιτική που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια η οποία οδήγησε την Ήπειρο σε αναπτυξιακή υστέρηση. «Δυστυχώς δεν είμαστε στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, τόσο συνολικά, όσο και στην Ήπειρο, παρουσιάζει τεράστια καθυστέρηση», είπε και παρέθεσε σειρά συγκεκριμένων στοιχείων λέγοντας «Είμαστε στον τέταρτο χρόνο υλοποίησης του προγράμματος και η απορρόφηση του, κυμαίνεται περίπου στο 5%,  ενώ νομικές δεσμεύσεις ανέρχονται στο 10%.

Τα πράγματα δυστυχώς είναι πολύ χειρότερα, γιατί οι απορροφήσεις και οι συμβάσεις –στο μεγαλύτερό σύνολο τους– προέρχονται από έργα του Γ΄ ΚΠΣ και ειδικότερα από το Γ΄ ΠΕΠ Ηπείρου. Το πλέον βέβαια  απογοητευτικό για την τοπική οικονομία είναι ότι τα χρήματα που αντιστοιχούν στις απορροφήσεις του προγράμματος που ανέφερα, δεν είναι χρήματα που συνεισφέρουν στην τόνωση και αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας, ειδικά σήμερα που τα έχουμε ανάγκη όλοι μας και περισσότερο η αγορά, αλλά είναι απλώς μια λογιστική αποτύπωση δαπανών που έγιναν σε προγενέστερο χρόνο.» Δημιουργήθηκε μια υπερχρέωση του προγράμματος που υπερβαίνει τα 57 εκατ. ευρώ, ενώ σε επίπεδο χώρας φτάνει μερικά δισ. ευρώ  και δυστυχώς στις σημερινές συνθήκες δημοσιονομικής κρίσης τα χρήματα αυτά, επειδή δεν μπορούν να καλυφθούν από τους εθνικούς πόρους, μεταφέρθηκαν ή θα μεταφερθούν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.

Υπήρξε, όπως χαρακτηριστικά τόνισε η Γενική γραμματέας μια σπάταλη και άλογη διαχείριση τα τελευταία χρόνια υλοποίησης του Γ΄ ΠΕΠ Ηπείρου

Κάποιοι μοιράζανε αφειδώς χρήματα κάνοντας τον καλό,  μόνο που ξεχάσανε να πληρώσουν το λογαριασμό και τον στείλανε στο ΕΣΠΑ.»

Η Γενική Γραμματέας δεν έμεινε στην στείρα κριτική αλλά κατέθεσε στο σώμα τις προτεραιότητες που πρέπει να ληφθούν για να αντιστραφεί το κλίμα και να προωθηθούν λύσεις στα μεγάλα προβλήματα του τόπου. Έθεσε ως άμεση επιλογή και επιτακτική ανάγκη τη μέγιστη δυνατή ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ, με έργα ώριμα αλλά και ικανά να αποφέρουν πολλαπλασιαστικά αναπτυξιακά αποτελέσματα. «Αποτελεί αδήριτη ανάγκη να καλύψουμε το χαμένο έδαφος της πρώτης τριετίας», τόνισε χαρακτηριστικά.

Άλλωστε υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις που δεν απορρέουν μόνο από την εφαρμογή του κανόνα ν+3 για το έτος 2010, αλλά κυρίως από τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει  η Περιφέρεια Ηπείρου στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος σταθεροποίησης και ανασυγκρότησης της χώρας. Ο στόχος αυτός για την περιφέρεια Ηπείρου και το πρόγραμμα που υλοποιεί, μεταφράζεται σε δαπάνες της τάξεως άνω των 65 εκατ. ευρώ εντός του 2010.

Η κ. Γεωργακοπούλου-Μπάστα στη συνέχεια αναφέρθηκε βήμα-βήμα στις ενέργειες που έχει κάνει ως σήμερα η Περιφέρεια για το υπό αναμόρφωση ΕΣΠΑ ώστε όπως τόνισε χαρακτηριστικά «η Ήπειρος να αποκτήσει τη δική της ισχυρή ταυτότητα, αξιοποιώντας τα συγκριτικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που διαθέτει, τη γεωγραφική της θέση, τους ανθρώπινους και φυσικούς πόρους της, την απαράμιλλου κάλλους φυσική και πολιτιστική κληρονομιά.» 

Στο πλαίσιο λοιπόν της αναμόρφωσης του προγράμματος  και στη βάση του πλαισίου που έχει καθορίσει η Κυβέρνηση η Περιφέρεια πραγματοποιήσε διαβουλεύσεις ανά θεματικό πεδίο και ανά πρόγραμμα με τα διάφορα Υπουργεία, προκειμένου να οριοθετηθούν οι δράσεις και τα έργα που αφορούν τους οδικούς άξονες, το περιβάλλον, τον τουρισμό, τον πολιτισμό, την υγεία, την έρευνα την καινοτομία, την παιδεία. 

• Αποδέσμευσε  σε συμφωνία με το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Επικοινωνιών, πόρους τουλάχιστον 15 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμά της, οι οποίοι ήταν δεσμευμένοι για τη χρηματοδότηση των εργασιών του αεροδρομίου Ιωαννίνων. Τη σχετική υποχρέωση θα την αναλάβει εξ ολοκλήρου του Υπουργείο, ενώ οι πόροι του προγράμματος που αποδεσμεύονται θα αξιοποιηθούν από τους Φορείς της Ηπείρου σε  νέα έργα Περιφερειακού επιπέδου.
• Συμφώνησε με το Υπουργείο πολιτισμού και Τουρισμού και προωθεί  τη χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα», έργα φορέων της Ηπείρου, που σε πρώτη φάση υπερβαίνουν τα 15 εκ. ευρώ, (όπως για παράδειγμα την ανάπλαση της Κυανής Ακτής στην Πρέβεζα, την ανάπλαση του παραλίμνιου χώρου στο Πέραμα Ιωαννίνων, την Οικοτουριστική διαδρομή Λάκκας Σουλίου-Αχέροντα).
• Οριστικοποίησε τις δράσεις για τον πολιτισμό, μετά από επαφές που είχε με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και συγκεκριμένα κατά την πρόσφατη επίσκεψη της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου κ. Μενδώνη, όπου και ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις στο πλαίσιο της αξιοποίησης όσο το δυνατόν περισσότερων κονδυλίων στο πλαίσιο της 4ης προγραμματικής περιόδου για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ηπείρου.
• Προχωρεί άμεσα στην ένταξη και υλοποίηση ώριμων έργων, όπως είναι παρεμβάσεις στους αρχαιολογικούς χώρους της Νικόπολης και της Δωδώνης. Ειδικότερα, από τα 12 εκ. ευρώ του Τομεακού Επιχειρησιακού προγράμματος του υπουργείου Ανάπτυξης θα διατεθούν για έργα στον αρχαιολογικό χώρο της Νικόπολης και το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο 2 εκ. ευρώ, στον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης 3 εκ. ευρώ, στον Αρχαιολογικό χώρο του Νεκρομαντείου 2,5 εκ. ευρώ, στο Ξενία της Άρτας 1,5 εκ. ευρώ.

Επίσης, από το ίδιο πρόγραμμα, θα χρηματοδοτηθούν και άλλα έργα πολιτισμού που θα συμβάλουν στην τουριστική προβολή της Περιφέρειας, όπως είναι η δημιουργία Μουσείου Αργυροχοΐας στο κάστρο των Ιωαννίνων και η κατασκευή νέου πολεμικού Μουσείου στο Καλπάκι.

Τέλος, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας για την προγραμματική περίοδο 2007-2013 θα διατεθούν για έργα προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ηπείρου κονδύλια ύψους 12 εκ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, για το Μεσαιωνικό Κάστρο της Άρτας 1,5 εκ. ευρώ, για τη Βορειοανατολική πλευρά του Κάστρου Ιωαννίνων 1,5 εκ. ευρώ, για το Βυζαντινό Πάρκο Κληματιάς 1,6 εκ. ευρώ, για το μοναστήρι του Ρογκοβού 1,8 εκ. ευρώ, για την Ακρόπολη της Καστρίτσας 1,2 εκ. ευρώ, για την αρχαία Αμβρακία 2 εκ. ευρώ, ενώ κονδύλια θα διατεθούν για έργα στην Αρχαία Πασσαρώνα, την Κάτω πόλη της Γιτάνης, στον Αρχαιολογικό χώρο Κασσώπης, στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κορωνησίας και στην Ιερά Μονή Βλαχέρνας Άρτας.

• Επιδιώκεται σε συνεργασία με τη Γ.Γ. Έρευνας και Τεχνολογίας, τη χρηματοδότηση από το επιχειρησιακό μας πρόγραμμα δράσεων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της  καινοτομίας και της έρευνας στην Ήπειρο, στην καλλιέργεια κλίματος συνεργασίας μεταξύ των παραγωγικών, αυτοδιοικητικών και άλλων φορέων της Περιφέρειας με τα Ερευνητικά Ιδρύματα και  στη χρηματοδοτική υποστήριξη διαφόρων ερευνητικών ομάδων  για έργα τα αποτελέσματα των οποίων θα συνεισφέρουν στη βελτίωση σημαντικών ζητημάτων που αφορούν την Ήπειρο.
• Ολοκληρώνονται  σε συνεργασία με τους δήμους των τεσσάρων πρωτευουσών των νομών -  το αργότερο έως τις αρχές Ιουνίου -  τα σχέδια αστικής αναγέννησης,  τα λεγόμενα ολοκληρωμένα αστικά και οριοθετούνται οι περιοχές που αφορούν ολοκληρωμένες δράσεις ανάπτυξης της υπαίθρου. Εντός του Ιουνίου όπως ανακοίνωσε η Γενική Γραμματέας, θα προβεί στην έκδοση των σχετικών προσκλήσεων, προϋπολογισμού περίπου 35 εκατ. ευρώ, προς τους φορείς  - τελικούς δικαιούχους για την ένταξη έργων που θα υπερβαίνουν τα 50 εκατ. ευρώ.

Η Γενική Γραμματέας χαρακτήρισε «σημαντική» την περίοδο που διανύουμε, καθώς όπως εξήγησε σηματοδοτεί τη μετάβαση από το «χθες» της Γ΄ Προγραμματικής Περιόδου,  στο «αύριο» της Δ΄ Προγραμματικής περιόδου, ενώ δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται, ότι η ταυτόχρονη εφαρμογή του «Καλλικράτη» θα αποτελέσει και το «όχημα» προκειμένου να καταστεί ταχύτερη, αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη η υλοποίηση του ΕΣΠΑ.

ΟΜΟΦΩΝΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΣΔΑ

ΘΗΣΕΑΣ - ΠΙΝΔΟΣ

Σχετικά με την υλοποίηση του Προγράμματος «Θησέας», η Γενική Γραμματέας τόνισε πως της «προκαλεί απογοήτευση το γεγονός, ότι από πολύτιμο εργαλείο των ΟΤΑ για επενδύσεις τοπικής ανάπτυξης και βελτιώσεις των υφιστάμενων και των παρεχομένων υποδομών, εδώ και πέντε χρόνια, κατέληξε να είναι το «όχημα» διευκόλυνσης προνομιακών εξυπηρετήσεων για λογαριασμό της προηγούμενης διοίκησης της Περιφέρειας».

Όπως επεσήμανε τα χρήματα που απορροφήθηκαν, ήταν λιγοστά, ενώ αντίθετα, μεγάλες ήταν οι ανάγκες για έργα στους Δήμους της Περιφέρειας, οι οποίες φυσικά δεν ικανοποιήθηκαν, αφού: δεν υπήρχε έγκαιρος προγραμματισμός, και γινόταν συχνές τροποποιήσεις του προγράμματος, οπότε και η απορρόφηση του «Θησέα» κυμάνθηκε σε ποσοστά της τάξεως του 59%, με μόλις 125 εκ. ευρώ πληρωμές και 149 εκ. ευρώ νομικές δεσμεύσεις. Έτσι ο υπουργός Εσωτερικών:

• Εξασφάλισε την παράτασή του «Θησέα» μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2011 η οποία ήταν επιβεβλημένη λόγω της καθυστέρησης υλοποίησης του και
• Ανασυγκροτεί την κεντρική Επιτροπή παρακολούθησης του προγράμματος, η οποία άμεσα θα εξειδικεύσει όλα τα σχετικά διαδικαστικά θέματα.

Για το πρόγραμμα «ΠΙΝΔΟΣ» αν και  βρισκόμαστε έναν περίπου χρόνο μετά τη λήξη της τετραετούς διάρκειας του 2005-2009 σύμφωνα με τα στοιχεία οι αριθμοί απορρόφησης, του είναι πενιχροί και προσεγγίζουν μόλις το 54%.

Αναλυτικά, στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος σε ό,τι αφορά και τους τέσσερις Νομούς της Ηπείρου, έχουν ενταχθεί 88 έργα και μελέτες συνολικού προϋπολογισμού 68 εκ. ευρώ. 

Οι μέχρι σήμερα πληρωμές αυτών, ανέρχονται συνολικά στο ποσό των 36 εκ. ευρώ, ενώ αξίζει να σημειώσουμε, ότι από τις συγκεκριμένες πληρωμές, ένα ποσό που ξεπερνά τα 8 εκ. ευρώ και αφορά χρηματοδοτήσεις που έγιναν από το υπουργείο Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας προς την Περιφέρεια Ηπείρου, έγιναν κατόπιν συντονισμένων ενεργειών της Περιφέρειας, ύστερα από την 1-1-2010, «γεγονός που καταδεικνύει τη σοβαρότητα με την οποία σήμερα το διαχειριζόμαστε» κατέληξε η Γενική Γραμματέας.

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ

Αν και δεν ήταν στα θέματα ημερήσιας διάταξης,  η Γενική Γραμματέας αναφέρθηκε και στον Αναπτυξιακό Νόμο, επισημαίνοντας πως θα πρέπει να υπάρξουν βαθιές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο. Έκανε μικρή αναφορά στην κατάσταση που παρέλαβε λέγοντας: «Βρήκαμε στα συρτάρια διακόσια τριάντα τέσσερα (234) επενδυτικά σχέδια, τα οποία δεν είχαν αξιολογηθεί. Οι οφειλές ανέρχονταν στο ποσό των 13 εκατ., περίπου, €uro.

«Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα κατακλύστηκα από αιτήματα και παράπονα επενδυτών, που δεν είχαν πληρωθεί για επενδύσεις που είχαν ολοκληρωθεί. Άγνωστοι οι λόγοι που έμεναν στον αέρα οι επενδυτές, δέσμιοι ίσως κάποιου συστήματος, που δεν ενδιαφερόταν  για τη ρευστότητα της αγοράς και τις νέες θέσεις εργασίας με δεδομένη την οικονομική κρίση των προηγούμενων ετών», τόνισε χαρακτηριστικά η Γενική Γραμματέας.

Στη συνέχεια κάνοντας απολογισμό των δικών της μέχρι σήμερα ενεργειών ανέφερε τα εξής: «Ξεκινήσαμε να αποπληρώνουμε οφειλές προς τις επιχειρήσεις για επενδυτικά σχέδια που είχαν ολοκληρωθεί καθώς και για ώριμα επενδυτικά σχέδια. Μέχρι σήμερα έχουμε καταβάλλει οφειλές ύψους  5.600.000,00€ που αφορούν σε πληρωμές εξήντα (60) επενδυτικών προγραμμάτων. Δηλαδή σε λιγότερο από τρεις μήνες σχεδόν τα μισά χρήματα, ενώ αναμένουμε τις επόμενες ημέρες άλλα 6.000.000,00 €, να κυλίσουν στην αγορά. Καταβάλουμε καθημερινή προσπάθεια, και ευχαριστώ τους συνεργάτες μου γι’ αυτό, να επισπεύσουμε τις διαδικασίες ώστε να εξοφλήσουμε όλες τις οφειλές, αλλά και να προβούμε στην ταχύτερη, το δυνατό, αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων.

Στο πλαίσιο αυτό ισχυροποιήσαμε τη Γνωμοδοτική Επιτροπή με τη συμμετοχή εκπροσώπων των τεσσάρων Επιμελητηρίων της Ηπείρου και περισσοτέρων τραπεζών, γεγονός που ενισχύει την αξιοκρατία και τη διαφάνεια.

Απέναντι στην επενδυτική μιζέρια που κληρονομήσαμε η κυβέρνηση προωθεί, μέχρι το Μάϊο, το νέο  Αναπτυξιακό Νόμο, που έχει σαν στόχο όχι μόνο την απλούστευση και επίσπευση των διαδικασιών, αλλά και τη διαφοροποίηση των παρεχόμενων κινήτρων.

Για να στηρίξουμε επιτέλους την εγχώρια προστιθέμενη αξία στον τόπο μας, την εξωστρέφεια, την καινοτομία, τις θέσεις εργασίας.»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Στη διάρκεια της συνεδρίασης εξετάστηκε και ο Περιφερειακός επιχειρησιακός σχεδιασμός για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών ώστε να  συντονίζονται οι ενέργειες όλων των συναρμόδιων φορέων με τελικό στόχο, μιας όσο το δυνατόν αρτιότερης δράσης, που θα εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα σε περίπτωση που απαιτηθεί.